Nguyên tắc cốt lõi: Làm việc gì, xếp ngạch đó
Theo quy định tại Nghị định 138/2020/NĐ-CP, nguyên tắc quan trọng nhất trong quản lý công chức là ngạch phải gắn liền với vị trí việc làm. Khi công chức thay đổi vị trí việc làm, việc xem xét chuyển ngạch được thực hiện trong trường hợp vị trí mới có yêu cầu chuyên môn, nghiệp vụ khác với ngạch công chức đang giữ.
Ví dụ: Bạn đang là Kế toán viên (ngạch chuyên ngành kế toán) nhưng được điều động sang làm Chuyên viên phòng Tổ chức cán bộ (ngạch hành chính). Lúc này, bạn buộc phải thực hiện quy trình chuyển ngạch từ "Kế toán viên" sang "Chuyên viên".
Điều kiện và quy trình chuyển ngạch
Không phải cứ thay đổi vị trí là đương nhiên được chuyển ngạch ngay. Công chức phải đáp ứng đủ tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ của ngạch mới tương ứng với vị trí việc làm đó.
Quy trình thực hiện bao gồm các bước: Rà soát tiêu chuẩn: Cơ quan sử dụng công chức đối chiếu hồ sơ của công chức với tiêu chuẩn của ngạch mới (về bằng cấp, chứng chỉ bồi dưỡng, kinh nghiệm...). Đề nghị chuyển ngạch: Nếu đủ điều kiện, người đứng đầu cơ quan sử dụng công chức đề nghị cơ quan có thẩm quyền quyết định chuyển ngạch. Bổ nhiệm ngạch mới: Người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền ra quyết định bổ nhiệm vào ngạch mới và xếp lương tương ứng.
Lưu ý: Việc chuyển ngạch trong trường hợp này không phải qua thi tuyển hay xét nâng ngạch, mà là thủ tục hành chính nội bộ để chuẩn hóa chức danh.
Cách xếp lương khi chuyển sang ngạch mới
Đây là vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập nên cần đặc biệt lưu ý. Việc xếp lương khi chuyển ngạch tuân theo hướng dẫn tại Thông tư 02/2007/TT-BNV (hiện vẫn đang áp dụng nguyên tắc này cho đến khi có chế độ lương mới theo vị trí việc làm).
Trường hợp chuyển sang ngạch tương đương: Nếu ngạch mới và ngạch cũ có cùng hệ số lương (ví dụ cùng là công chức loại A1, hệ số khởi điểm 2.34), bạn sẽ được xếp ngang. Tức là đang hưởng bậc, hệ số nào ở ngạch cũ thì sang ngạch mới vẫn hưởng bậc, hệ số đó. Thời gian nâng bậc lương lần sau vẫn được giữ nguyên.
Trường hợp chuyển sang ngạch có hệ số thấp hơn: Nếu vị trí mới yêu cầu ngạch thấp hơn (ví dụ từ chuyên viên chính xuống chuyên viên), việc xếp lương sẽ căn cứ vào diễn biến lương thực tế để xếp vào bậc lương tương ứng của ngạch mới. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành có quy định bảo lưu chênh lệch lương trong một khoảng thời gian nhất định (thường là 06 tháng) nếu việc thuyên chuyển là do yêu cầu công tác chứ không phải do kỷ luật.
Trường hợp chưa đủ tiêu chuẩn ngạch mới
Nếu khi chuyển sang vị trí việc làm mới mà công chức chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn của ngạch tương ứng (ví dụ thiếu chứng chỉ quản lý nhà nước ngạch chuyên viên), cơ quan có thẩm quyền sẽ bố trí thời gian hợp lý để công chức đi học tập, bồi dưỡng.
Trong thời gian này, công chức vẫn được hưởng lương và các chế độ hiện hành. Tuy nhiên, nếu sau thời gian quy định mà vẫn không đạt chuẩn, cơ quan có thể xem xét bố trí công tác khác phù hợp hơn hoặc thực hiện tinh giản biên chế.
Kết luận
Việc thay đổi vị trí việc làm là cơ hội để công chức rèn luyện và phát triển, nhưng cũng đòi hỏi sự chủ động trong việc cập nhật bằng cấp, chứng chỉ để phù hợp với ngạch mới. Nắm rõ quy định xếp ngạch giúp công chức bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình trong quá trình công tác.
